مراقبت های دندانی در کودکان مبتلا به شکاف لب و کام:
میزان مشکلات دندانی در افراد مبتلا به شکاف لب وکام نسبت به افراد طبیعی بیشتر و شایع تر می باشد. کودک دارای شکاف لب و کام باید زیر نظر دندانپزشک باشد و مراقبت های دندانی و در صورت لزوم های ارتودنسی انجام گیرد، تا به ردیف کردن دندان ها کمک کرده وهر مشکل دندانی را که به دلیل وجود شکاف ایجاده شده بهبود بخشد.گاهی اوقات به علت مشکلات عمده شکاف لب و کام دراین کودکان، به مشکلات دندانی توجه چندانی نمی شود.مراقبت های دندانی معمول درهمه ی کودکان مهم است،اما چگونگی وضع دندانی کودک و یا غیبت دندانها در موفقیت درمان های شکاف لب و کام، اثر مهمی دارد.شکاف در ناحیه قوس دندانی سبب می شود که بعضی از دندان ها رشد نکنند.
برخی ناهنجاریهای دندانی عبارتند از:
۱-غیبت دندانها
۲-چرخش دندانها
۳-دندان های نابجا در محل نادرست
۴-دندان های اضافی
۵-دندان های منحرف شده به طرف لب
۶-دندان های منحرف شده به طرف زبان
کودکان مبتلا به شکاف لب وکام ممکن است مشکلات دندانی خاص مربوط به شکاف را داشته باشند. شکاف ممکن است لثه ها را درگیر کند و باعث شود بعضی از دندان ها در جای خود قرار نگیرند ، به طورغلط شکل یافته باشند و یا اصلا رویش پیدا نکنند. حتی ممکن است دندان های اضافی نیز در محل شکاف و اطراف آن وجود داشته باشند.دندانهای پیش ونیش بالایی که در اطراف شکاف هستند، بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند.
مشکلات دندانی کودکان مبتلا به شکاف کام بهتر است از بدو تولد، توسط متخصصان حیطه های مختلف دندانپزشکی که در تیم با هم مشارکت دارند پیگیری شود. متخصصان دندانپزشکی شامل دندانپزشک اطفال، ارتودنتیست، جراح فک و صورت و متخصص پروتز می باشد.نگرانی عمده این متخصصان در رابطه با اندازه و شکل فک ها، موقعیت دندان ها در فک ها و جلوگیری از پوسیدگی دندان ها می باشد.
برای همکاری در برنامه ریزی درمانی کودکان مبتلا به شکاف لب و کام نیاز به تشکیل پرونده ی جامع شامل ثبت وضعیت دندانهای بالا و پایین وعکس ها می باشد.
متخصص اطفال برای مراقبت های دندانی خاص کودکان از جمله پرکردن، حفظ بهداشت دندانها ، نگهداشتن فضا و سایر مراقبتهای دندانی معمول آموزش دیده است.
برای کمک به غذا خوردن و کنترل شکل فک بالا در برخی از کودکان مبتلا به شکاف لب وکام از پروتز استفاده می شود. در سنین بالاتر، برای کمک به بستن باز شدگی سقف دهان (شکاف کام) و دست یافتن به گفتار بهتر،ممکن است ازمسدود کننده ها (وسایل گفتاری)استفاده شود.معمولا متخصص پروتز با مشورت سایر اعضای تیم، پروتز را در دهان بیمار قرار می دهد.
اغلب ارتودنتیست و جراح فک وصورت در مراقبتهای دندانی خردسالان شکاف کام درگیر نمیشوند. نقش آنها در مراقبتهای مربوط به شکاف از رده های سنی کودکان دبستانی،نوجوانان و بزرگسالان شروع می شود.
بسیاری از دندانپزشکان توصیه میکنند که اولین معاینه دندانی در سن ۱ سالگی وحتی زودتر از آن، درصورت وجود مشکلات خاص دندانی، انجام گیرد.ارزیابی اولیه در تیم شکاف لب وکام انجام می شود.مراقبت های معمول توسط دندانپزشک از ۳ سالگی انجام می شود. پیشنهادات درمانی به عوامل متعددی بستگی دارد. بعضی از کودکان فقط به مراقبت های پیشگیرانه نیاز دارند در صورتی که دیگران ممکن است به پر کردن و یا کشیدن دندان نیاز داشته باشند.
درمان های اصلی ارتودنسی برای بیماران مبتلا به شکاف لب و کام جهت کنترل رشد فک از ۶ سالگی به بعد شروع می شود.اگر درمان های ارتودنسی در سن مناسب شروع شود ممکن است که نیاز به درمانهای جراحی در سنین بالاتر برای این بیماران وجود نداشته باشد، هر چند ممکن است به علت شدت مشکل و عدم همکاری بیمار، نیاز به درمان های گسترده جراحی که در سنین ۱۸سالگی انجام می شود نیز وجود داشته باشد. در بیمارانی که نیاز به جراحی فک دارند،طرح درمان با نظر متخصص ارتودنسی و جراح فک وصورت هماهنگ می شود. در این صورت قسمتی از درمان های ارتودنسی قبل از جراحی فک و قسمت دیگر پس از جراحی فک صورت می گیرد.
مراقبت های دندانی مناسب، در همه ی کودکان مهم است ولی در کودکان مبتلا به شکاف کام از اهمیت بیشتری برخوردار است. در واقع مراقبت های دهانی کودک شما از بدو تولد، قبل از رویش اولین دندان ها شروع می شود. استفاده از دستمالی مرطوب برای تمییز کردن لثه ها بعد از هر بار تغذیه کودک و قبل از خواب لازم است . والدین باید بعد ازهر وعده غذا خوردن دندان های کودکان را به وسیله دستمال مرطوب پاک کنند و بعد از خوردن غذای جامد، دندان های کودک را با مسواک شست وشو دهند. دندانپزشک متخصص اطفال یا تیم ارتودنسی می توانند نحوه ی مسواک کردن دندان های کودکتان را به شما نشان دهند. تا زمانی که کودکتان به سنی برسد که بتواند با شما همکاری کند ممکن است نیاز داشته باشید او را در بازویتان بگیرید و در حالی که با یک دست سرش را کنترل می کنید با دست دیگر دندان ها را با مسواکی نرم شستشو دهید.
پیشنهاد میشود کنترل دندانی اولیه کودکان مبتلا به شکاف، همزمان با رویش اولین دندان ها و یا در پایان یک سالگی(حتی اگر دندانی جوانه نزده باشد) شروع شود.
معاینه دهانی این کودکان بهتر است ۲ باردر سال و یا بیشتر(درصورت مشاهده مشکلاتی خاص که نیاز به توجه دارد) انجام شود.
دندانپزشک شما مشاورات لازم جهت شروع بهداشت دهان و دندان را خواهد داد.
پیشگیری و درمان پوسیدگی دندان ها نیز در این کودکان بسیار مهم می باشد..پوسیدگی نوعی عفونت در دندان ها می باشد که می تواند به سایر نقاط بدن کودک سرایت یابد و ممکن است منجر به جراحی ترمیمی شکاف شود.
ارجاع به ارتودنستیست و دندانپزشک جزء ضرورت های درمانی می باشد.
دندانپزشک نقش مهمی در ارائه مشاوره پیشگیری اولیه برای کودک مبتلا به شکاف لب و کام دارد.
پدر و مادر باید بر اهمیت بهداشت دهان و دندان کودکشان تمرکز کنند.
دستورالعمل های بهداشت دهان و دندان و مشاوره پیشگیرانه می تواند توسط یک دندانپزشک متخصص اطفال و یا یک دندانپزشک عمومی ارائه شود.
مشورت های لازم در مورد روش های از شیر گرفتن وغذاها و نوشیدنی های بی خطر برای دندان ها مهم است.
در هنگام مسواک کردن باید به دندان هایی که در محل شکاف رشد کرده اند توجه ویژه شود.
با مراقبت های مناسب، کودکان متولد شده با شکاف لب و کام می توانند دندان های سالم داشته باشند. این امر با تمیز کردن مناسب، تغذیه خوب و درمان با فلوراید انجام می شود. تمییز کردن مناسب با مسواک نرم کوچک باید به محض در آمدن دندان انجام شود.
