بسیاری از کودکان مبتلا به شکاف کام و لب، جراحی کام را تا قبل از بیان کلمات دریافت میکنند.والدین اغلب فکر می کنند وقتی جراحی تمام شد، کودکانشان شروع به صحبت میکند.در این زمینه دانستن موارد زیر برای والدین ضروری است:
تعداد دفعات و تنوع آواسازی ممکن است بلافاصله بعد از جراحی کم شود.این موضوع ممکن است تا ۶ هفته طول بکشد تا کودک سطوح تولیدی نرمال خود را دوباره به دست آورد.بنابراین شما باید بدانید که در این مرحله باید سطوح تعاملی( گفتگو و صداسازی با کودک)خود را حفظ کنید.
بیشتر بچه ها بعد از جراحی به علت بسته شدن کام،صداهای جدیدی را بیان می کنند که قبل از جراحی نداشته اند(مثل صدای /ب،پ/ که به فشار دهانی نیاز دارند). یا اینکه بچه های دیگر ممکن است شروع به اضافه کردن کلمات بیانی بکنند ولی رشد کم و یا هیچ رشدی در خزانه واجی ایشان ایجاد نشود.یعنی تعداد کلمات بیانی آن ها اضافه شود ولی تعداد صداهایی که می توانند ایجاد کنند،افزایش پیدا نکند و با همان صداهایی که قبلاً داشته اند کلمات جدیدی بسازند.در چنین حالتی خوب است که تشویق شوند ولی مواظب باشید صداهایی که در بینی و یا در حنجره تولید می شوند را تشویق نکنید.
سعی کنید تعداد دفعات بیانی کودک را افزایش دهید;چون هر چه تعداد کلمات بیانی محدودتر باشد،تعداد صداهایی که دارند نیز محدود است.
کودک ممکن است صداهای/آ،اَ،اُ،اِ/ و همچنین صداهای /م،ن،ل/ را تولید کند که باید صداهای انسدادی واکدار مثل /ب،د/ را نیز تولید کند.
برای بعضی از این بچه ها تولید صداهای /س،ش،ژ،ف/ آسان تر از /ب،د/ می باشد.پس باید به رشد همخوانی این کودکان توجه کنید و در ابتدا روی هر صدایی که بیانش برای کودک آسان تر است،تمرکز کنید.